Suma wszystkich błędów

Wrzutka
Suma wszystkich błędów

Bardzo często historia opisywana jest jako pasmo sukcesów, zwycięstw i podbojów. Od pewnego czasu chodzi mi po głowie, aby popatrzyć na  nią jako na zestaw błędów o kolosalnych następstwach. Zacznijmy od Francji: położenie i ludność predestynowały ją na bezapelacyjnego  lidera Europy. Gdybyż poszła drogą wytyczoną przez kardynała Richelieu i zajęła się na serio kolonizacją Luizjany, eksportując nadwyżki  ludnościowe, zamiast wykrwawiać się w wojnach… Być może Stany Zjednoczone obu Ameryk mówiłyby dziś po francusku. Ale następcy  genialnego kardynała popełniali błąd za błędem. A rewolucja francuska – gdybyż zatrzymała się w fazie monarchii konstytucyjnej! Gilotyna  wymusiła wojnę z całą Europą, a straty ludzkie poniesione przez Bonapartego nigdy nie zostały odrobione. Anglia popełniła tylko jeden błąd.  Pazerność dusigroszy z londyńskiego City sprawiła, że wojna o tytoń czy herbatę zmieniła się w wojnę o niepodległość i spowodowała utratę  amerykańskich kolonii. Że nie musiało tak być, świadczy Kanada czy Australia. Co do Niemiec, zgubił ich duch pruski, który przyniósł  wprawdzie zjednoczenie, ale wprowadził wojnę trwale do ich polityki. Gdyby poprzestali na podboju ekonomicznym, rządziliby Europą i  zachowali kolonie. Jeśli idzie o Rosję, uważam, że największe szanse na zrobienie z niej normalnego i potężnego kraju miał Aleksander I,  liberał i Europejczyk, ale nie dał rady. Czy go otruto, czy też ukrył się na Syberii jako pustelnik – są różne wersje, ale jego następcy wybrali  styl pruski. Utratę mocarstwowych szans dokończyli komuniści, grzebiąc je na frontach, w gułagach i podczas terroru. Rosja konstytucyjnych  Romanowów miałaby 500–600 milionów mieszkańców i byłaby arcybogatym krajem z racji terytorium i zasobów. Niestety, politycy nie uczą  się na historycznych błędach. Chociaż dla reszty świata, który nie składa się przecież z samych mocarstw, może to i lepiej!