W niedzielę, 9 września, pod Pomnikiem Katyńskim w Jersey City w Stanie New Jersey w Stanach Zjednoczonych odbyły się coroczne uroczystości upamiętniające 78 rocznicę zbrodni katyńskiej oraz 79 rocznicę wybuchu II wojny światowej. Jak co roku, i na przekór nie sprzyjającej aurze, Polonia ze wschodniego wybrzeża zebrała się aby oddać hołd polskim oficerom zamordowanym w Katyniu ale również wszystkim ofiarom napaści na Polskę Niemiec hitlerowskich i związku sowieckiego we wrześniu 1939 roku. Uroczystości te są również okazją dla uczczenia ofiar ataków terrorystycznych na Nowy Jork z Września 2001 r. których pomnik z racji swojego położenia, był świadkiem.
Uroczystości zostały zorganizowane przez Komitet Pamięci Zbrodni Katyńskiej wraz ze Stowarzyszeniem Weteranów Armii Polskiej w Ameryce – II okręg,(SWAP), Polonijnych artystów wraz z Chórem Aria, Kadetów Puławskiego, harcerzy, oraz młodzieży szkolnej. Prezes komitetu, Krzysztof Nowak oraz Celina Urbanowska wiceprezes komitetu poprowadzili uroczystość.
Wśród gości obecna była Zofia Rutkowska – sybiraczka i weteranka II Korpusu Polskiego, która wraz z mężem Lucjanem jest jednym z fundatorów pomnika.
Rozpoczęto od modlitwy poprowadzonej przez księdza Łukasza Rokitę z parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Irvington, następnie Chór Aria z Wallington odśpiewał hymn Stanów Zjednoczonych i Mazurka Dąbrowskiego. Apel poległych został odczytany przez Antoniego Domino, wicekomendanta II Okręgu SWAP, a Zuzanna Ducka-Lubas odśpiewała “Rotę”.
Następnie odbyło się uroczyste złożenie wieńców pod pomnikiem. Wieńce złożyły delegacje: Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku z wicekonsul Małgorzatą Rejek-Radoń, Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej z dyrektorem Bogdanem Chmielewskim, Kongresu Polonii Amerykańskiej wydziału Long Island z Grzegorzem Worwą, Fundację Klubów “Gazety Polskiej” w składzie Maciej Rusiński, Paweł Gregorczyk, Jacek Szklarski, Komitetu Smoleńsko-Katyńskiego z Adamem Stępniem i Henrykiem Siemianowskim, Janem Maciakiem i inne liczne delegacje Polskich Szkół Dokształcających a także członkowie pl. 12 SWAP – Filadelfia oraz pozostałe placówki SWAP z okolic NY i NJ. i przedstawiciele inny polskich oranizacji i instytucji.
Mimo trudnych warunków, młodzież z Polskiej Szkoły im. Józefa Piłsudskiego w Jersey City przedstawiła bardzo wzruszajacy program artystyczny o tematyce patriotycznej.
Na zakończenie wicekonsul Małgorzata Rejek-Radoń odczytała przemówienie:
“Pomnik zbrodni katyńskiej w swej pięknej, niepokojącej formie jest symbolicznym uhonorowaniem pamięci o ponad 21 tysiącach Polaków zamordowanych wiosną 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD strzałami w tył głowy w Katyniu, Charkowie, Ostaszkowie czy Miednoje – mówiła. – Dziś spotykamy się tutaj, by oddać cześć tym, którzy zapłacili najwyższą cenę, wskutek równie bolesnych wydarzeń. Sowiecka napaść na Polskę z 17 września 1939 roku była „strzałem w polską potylicę”, tak samo jak „bagnetem wbitym w plecy” amerykańskiej wolności i umiłowania pokoju były ataki terrorystyczne z 11 września 2001 roku. Pomiędzy wydarzeniami – tak oddalonymi od siebie geograficznie i historycznie – jest jednak pewna uderzająca analogia: oba zdarzenia łączy niewinna ofiara z rąk bezwzględnego i potajemnie ukartowanego zła – podkreśliła pani wicekonsul, po czym dodała: „Jest dla mnie niezwykle budującym, że amerykańska Polonia nadal pamięta o tych trudnych i bolesnych momentach zarówno polskiej, jak i amerykańskiej historii. A tę pamięć my – żyjący – jesteśmy winni wszystkim ofiarom tych bezwzględnych, acz tchórzliwych w swej naturze, atakach z 17 września 1939 oraz z 11 września 2001 roku. Cześć ich pamięci!”
Mimo deszczu i momentami bardzo silnego wiatru wydarzenie odbyło się bez zakłóceń a uczestników nie zabrakło. Jest to dowodem na to jak silne wśród Polonii Amerykańskiej jest przywiązanie do pamięci o poległych w okresie II wojny światowej. Można powiedzieć, że niedziele wydarzenie jest wypełnieniem misji pomnika Katyń 1940, dzieła mistrza Andrzeja Pityńskiego, który ma za zadanie przypomnieć społeczeństwu o okrucieństwach wojny i ludbójstwa sowietòw na polskiej elicie.
Relacje przygotował Jan Maciak – członek – Klubu Gazety Polskiej Filadelfia, Komitetu Obchodów Rocznicy Katastrofy Smoleńskiej i Ludobójstwa Katyńskiego oraz Komitetu Pomnika Katyńskiego.
